Począwszy od 25 grudnia 2024 roku, Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska na podstawie art. 2 pkt 6 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów jest organem publicznym przyjmującym zgłoszenia naruszenia prawa od sygnalistów zewnętrznych oraz podejmującym działania następcze w zakresie posiadanych na podstawie przepisów odrębnych kompetencji w zakresie ochrony środowiska.
Sygnalistą, w świetle przepisów ww. ustawy, może być osoba, która będąc: pracownikiem; pracownikiem tymczasowym; osobą świadczącą pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej; przedsiębiorcą; prokurentem; akcjonariuszem lub wspólnikiem; członkiem organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej; osobą świadczącą pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy; stażystą; wolontariuszem; praktykantem; funkcjonariuszem Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej; żołnierzem – zgłasza informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą.
Zachęcamy, by w pierwszej kolejności dokonywać zgłoszeń naruszeń prawa w ramach ścieżki wewnętrznej bezpośrednio do podmiotu prawnego (pracodawcy) co umożliwi usunięcie naruszeń w ramach organizacji, bez interwencji z zewnątrz. W przypadkach, w których sygnalista uważa, że zachodzi ryzyko podjęcia wobec niego przez pracodawcę działań odwetowych powinien skorzystać wyłącznie ze ścieżki zewnętrznej: do Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska lub niezależnie do Rzecznika Praw Obywatelskich. Wszelkie dane kontaktowe do RPO są dostępne na jego stronie internetowej i w Biuletynie Informacji Publicznej.
Jeżeli zauważyłeś, że Twój pracodawca narusza przepisy prawa z zakresu ochrony środowiska, możesz to zgłosić do organu – Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska – i uzyskać status sygnalisty zewnętrznego. Zgłoszenia możesz dokonać za pośrednictwem następujących kanałów: · pisemnie w formie papierowej, w zamkniętej, podwójnej kopercie na adres do korespondencji: Plac Szczepański 5, 31-011 Kraków, z zamieszczeniem w widocznym miejscu dopisku SYGNALISTA ZEWNĘTRZNY; · pisemnie w formie elektronicznej na adres zglospracodawce@krakow.wios.gov.pl · ustnie podczas bezpośredniego spotkania, zorganizowanego w terminie 14 dni od otrzymania wniosku o taką formę zgłoszenia. Twoje zgłoszenie powinno zawierać: dane osobowe zgłaszającego, dane podmiotu bądź osoby której zgłoszenie dotyczy, informację jakie naruszenie przepisów zgłaszasz, informację o miejscu i czasie naruszenia, załączenie dowodów naruszenia jeżeli takie posiadasz, adres kontaktowy do komunikacji z organem. Zgłoszenia anonimowe nie będą rozpatrywane! |
Zasady przyjmowania i rozpatrywania zgłoszeń od sygnalistów zewnętrznych są określone w Procedurze przyjmowania zewnętrznych zgłoszeń naruszenia prawa oraz podejmowania działań następczych przez Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska dostępnej tutaj: PROCEDURA PRZYJMOWANIA ZEWNĘTRZNYCH ZGŁOSZEŃ – plik.
Zasady dotyczące ochrony danych osobowych sygnalistów zewnętrznych są dostępne tutaj: Klauzula RODO.
Sygnalista podlega ochronie określonej w przepisach rozdziału 2 ustawy o ochronie sygnalistów od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa. Zakazane jest podejmowanie wobec sygnalisty działań odwetowych, polegających w szczególności na: odmowie nawiązania stosunku pracy; wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy; niezawarciu umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku gdy sygnalista miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa; obniżeniu wysokości wynagrodzenia za pracę; wstrzymaniu awansu albo pominięciu przy awansowaniu; pominięciu przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń; przeniesieniu na niższe stanowisko pracy; zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych; przekazaniu innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków sygnalisty; niekorzystnej zmianie miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy; negatywnej ocenie wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy; nałożeniu lub zastosowaniu środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze; przymusie, zastraszaniu lub wykluczeniu; mobbingu; dyskryminacji; niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu; wstrzymaniu udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe; nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, chyba że przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badania; działaniu zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub w danej branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego; spowodowaniu straty finansowej, w tym gospodarczej, lub utraty dochodu; wyrządzeniu innej szkody niematerialnej, w tym naruszeniu dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia sygnalisty. Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, lub prawo do zadośćuczynienia. Dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nie może stanowić podstawy odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub odpowiedzialności za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób lub obowiązków określonych w przepisach prawa, w szczególności w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich, ochrony danych osobowych oraz obowiązku zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa pod warunkiem że sygnalista miał uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą. Na wniosek sygnalisty organ wyda zaświadczenie o uzyskaniu statusu sygnalisty zewnętrznego, które będzie dokumentem gwarancyjnym i środkiem dowodowym w toku ewentualnego procesu o ochronę dla zgłaszającego.